Ödem (Vücutta Sıvı Birikmesi): Nedenleri, Tedavisi ve Şifa Duaları

ACİL DURUM: CİDDİ ÖDEM BELİRTİLERİ!

Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri varsa derhal bir doktora başvurun veya acil servise gidin:

• Ani başlayan, şiddetli nefes darlığı veya göğüs ağrısı
• Yüzde, dudaklarda veya dilde ani şişme
• Tek taraflı bacak şişliği ve şiddetli ağrı (pıhtı belirtisi)
• Karında ani şişlik ve şiddetli ağrı
• Nefes alırken hırıltı veya öksürükle pembe köpüklü balgam
• Bilinç bulanıklığı, baş dönmesi veya bayılma
• İdrar çıkışında ani azalma veya tamamen kesilme
• Şiddetli baş ağrısı, görme bozukluğu, bulantı-kusma
• Ciltte parlak, gergin ve ağrılı şişlik
• Ateşle birlikte kızarık, sıcak şişlik (enfeksiyon belirtisi)

Bu belirtiler kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, derin ven trombozu, anjiyoödem veya ciddi alerjik reaksiyon gibi hayatı tehdit eden durumların işareti olabilir. Zaman kaybetmeden profesyonel yardım isteyin!

Ödem (Vücutta Sıvı Birikmesi) Nedir? Nedenleri Nelerdir?

Ödem, vücutta dokular arasında ve hücreler arası boşluklarda anormal miktarda sıvı birikmesi durumudur. Normalde, kan damarlarından dokulara sıvı sızar ve lenf sistemi bu sıvıyı geri emerek dolaşıma katar. Bu dengenin bozulması sonucu ödem oluşur. Ödem lokalize (bölgesel) veya generalize (tüm vücutta) olabilir.

Ödemin Başlıca Nedenleri:

• Kalp ve Dolaşım Sistemi Problemleri:
  • Konjestif kalp yetmezliği
  • Derin ven trombozu (DVT)
  • Venöz yetmezlik (toplardamar yetmezliği)
  • Lenfödem (lenf sisteminin tıkanması)
  • Perikardit (kalp zarı iltihabı)
• Böbrek ve Üriner Sistem Problemleri:
  • Akut veya kronik böbrek yetmezliği
  • Nefrotik sendrom (idrarla protein kaybı)
  • Glomerülonefrit (böbrek iltihabı)
  • Böbrek taşları veya tıkanıklıklar
• Karaciğer Hastalıkları:
  • Siroz
  • Portal hipertansiyon
  • Hepatit
  • Karaciğer yetmezliği
• Diğer Tıbbi Nedenler:
  • Tiroid hastalıkları (hipotiroidi)
  • Malnutrisyon (protein eksikliği)
  • Alerjik reaksiyonlar
  • Enfeksiyonlar (selülit gibi)
  • Gebelik (preeklampsi riski!)
  • Adet öncesi sendromu (PMS)

Ödemin Yaygın Belirtileri ve Türleri:

• Periferik ödem: Ayak, ayak bileği, bacak ve ellerde şişlik
• Pitting ödem: Baskı yapınca çukurluk oluşması
• Pulmoner ödem: Akciğerlerde sıvı birikmesi (nefes darlığı)
• Asit: Karında sıvı birikmesi
• Anazarka: Tüm vücutta yaygın ödem
• Şişlik olan bölgede gerginlik ve ağırlık hissi
• Ciltte parlaklık ve gerginlik
• Eklem hareketlerinde kısıtlılık
• Hızlı kilo alımı (sıvı birikmesine bağlı)
• Göz çevresinde şişlik (periorbital ödem)

Ödemde Tıbbi Tedavi ve Evde Yapılabilecekler

UYARI: Ödem altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu nedenle mutlaka bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Bu öneriler doktor tedavisine ek olarak destekleyici önlemlerdir.

1. TIBBİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ

İlaç Tedavileri:

• Diüretikler (idrar söktürücüler): Furosemid, hidroklorotiyazid, spironolakton
• ACE inhibitörleri ve ARB'ler (kalp yetmezliğinde)
• Albumin infüzyonları (şiddetli protein kaybında)
• Antikoagülanlar (kan sulandırıcılar - DVT tedavisinde)
• Steroidler (alerjik ödemde)

Fiziksel Tedaviler ve Müdahaleler:

• Kompresyon çorapları ve bandajları
• Lenf drenaj masajı (manuel lenfatik drenaj)
• Elevasyon (şişen bölgeyi kalp seviyesinden yukarı kaldırma)
• Pneumatik kompresyon cihazları
• Parasentez (karından sıvı alınması - asit durumunda)

Cerrahi Müdahaleler (Nadiren):

• Lenfatik bypass cerrahisi
• Lenf nodu transferi
• Venöz cerrahi (venöz yetmezlikte)
• Perikardiyosentez (kalp zarından sıvı alınması)

2. EVDE UYGULANABİLECEK DOĞAL YÖNTEMLER

Doğal Diüretikler ve Besinler:

• Maydanoz: İdrar söktürücü özelliği güçlüdür, çay olarak tüketilebilir
• Salatalık: %95'i su, doğal idrar söktürücü
• Karpuz: Potasyum içeriğiyle vücut sıvı dengesini düzenler
• Ananas: Bromelain enzimi sayesinde ödem atıcı
• Kereviz: Doğal diüretik ve antiinflamatuar

Bitki Çayları:

• Yeşil çay: Antioksidan ve hafif diüretik
• Karahindiba çayı: Güçlü idrar söktürücü
• Mısır püskülü çayı: Böbrek fonksiyonlarını destekler
• Isırgan otu çayı: Detoks ve ödem atıcı
• Zencefil çayı: Kan dolaşımını artırır

Uygulamalar ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Tuz tüketimini azaltın (günde 5 gramdan az)
• Potasyumdan zengin beslenin (muz, avokado, ıspanak)
• Düzenli yürüyüş ve hafif egzersiz yapın
• Bacakları yukarı kaldırarak dinlenin (günde 3-4 kez 15 dakika)
• Bol su için (günde 2-2.5 litre, böbrek fonksiyonlarına dikkat!)

3. ÖDEME YOL AÇAN ALIŞKANLIKLARDAN KAÇINMA

Beslenme Hataları: İşlenmiş gıdalar, hazır çorbalar, cipsler, tuzlu kuruyemişler, salamura ürünler, fast food gibi yüksek sodyum içeren gıdalardan uzak durun. Şeker ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme de insülin direnci yoluyla ödeme neden olabilir.

Hareketsiz Yaşam: Uzun süre ayakta durmak veya oturmak özellikle bacaklarda ödeme yol açar. Her saat başı kalkıp 5 dakika yürüyün. Uzun yolculuklarda sık sık mola verin ve bacak egzersizleri yapın.

Yanlış Giyim: Dar kıyafetler, özellikle bacaklarda ve karında kan dolaşımını engeller. Rahat, nefes alabilen kıyafetler tercih edin.

Alkol ve Sigara: Alkol dehidrasyona neden olarak ödemi tetikleyebilir. Sigara ise damar sağlığını bozarak ödeme zemin hazırlar.

İlaçlar: Bazı tansiyon ilaçları (kalsiyum kanal blokerleri), steroidler, NSAİİ'ler (ibuprofen gibi), bazı diyabet ilaçları ve hormon ilaçları ödeme neden olabilir. Doktorunuzla alternatifleri konuşun.

Ödemden Korunma ve Vücut Dengesini Sağlama

Ödemi Önlemenin ve Vücut Sıvı Dengesini Korumanın Temel İlkeleri:

• Dengeli Beslenme:
  • Tuz alımını sınırlandırın
  • Yeterli protein alın (özellikle bitkisel proteinler)
  • Potasyumdan zengin besinler tüketin
  • Rafine şeker ve karbonhidratları azaltın
• Düzenli Fiziksel Aktivite:
  • Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz
  • Yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi düşük etkili kardiyo
  • Bacak kaslarını güçlendiren egzersizler
  • Esneme ve germe hareketleri
• Vücut Bakımı ve Pozisyonlama:
  • Bacakları yukarı kaldırarak dinlenme
  • Doğru pozisyonda uyuma (bacaklar hafif yukarıda)
  • Düzenli masaj ve kendi kendine masaj teknikleri
  • Sıcak banyo ve saunadan kaçınma (ödem yapabilir)
• Düzenli Sağlık Kontrolleri:
  • Kan basıncı takibi
  • Böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri
  • Tiroid hormon kontrolleri
  • Düzenli kilo takibi

Ödemin Tedavi Edilmezse Olası Komplikasyonları:

• Cilt Problemleri: Gerginlik, çatlaklar, ülserler, enfeksiyon riski
• Eklem ve Hareket Kısıtlılığı: Şişlik nedeniyle eklem hareketlerinde azalma
• Lenfanjit: Lenf sisteminde enfeksiyon
• Elefantiasis: Şiddetli lenfödemde kalıcı dokusal değişiklikler
• Solunum Problemleri: Pulmoner ödemde nefes darlığı, oksijen yetmezliği
• Kardiyak Komplikasyonlar: Kalp yetmezliğinin ilerlemesi
• Böbrek Hasarı: Kronik ödem böbrek fonksiyonlarını bozabilir
• Yaşam Kalitesinde Düşüş: Ağrı, hareket kısıtlılığı, kozmetik kaygılar

Vücut Dengesi, Sıhhat ve Şifa için 5 Ayet

1. Şuarâ Suresi 80. Ayet (Şifanın Tek Kaynağı)

وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ ٨٠

"Hastalandığım zaman da bana şifa veren O'dur."

Manası ve İlişkisi: Hz. İbrahim'in (a.s.) bu sözü, şifanın yegâne kaynağının Allah (c.c.) olduğunu ilan eder. Ödem, vücudun sıvı dengesinin bozulmasıdır. Hasta, "Rabbim, bu ödem, bu vücudumdaki dengesiz sıvı birikmesi benim bir hastalık halimdir. Doktorlara gitsem, ilaçlar kullansam da, asıl şifayı yalnızca Senden bekliyorum. Bu ödemden beni kurtar, vücudumun sıvı dengesini düzelt, bana sıhhat ve afiyet ver" diyerek bu ayetle dua edebilir. Bu inanç, tedavi sürecinde sabır ve ümit gücü sağlar.

2. Nahl Suresi 69. Ayet (Balda Şifa)

يَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ ٦٩

"Karınlarından renkleri çeşitli bir şerbet (bal) çıkar ki, onda insanlar için şifa vardır."

Manası ve İlişkisi: Bu ayet, balın şifalı özelliğini açıkça bildirmektedir. Ödem, vücutta bir tür dengesizlik ve iltihabi durum olabilir. Bal, antiinflamatuar ve antioksidan özellikleriyle ödem atıcı etki gösterebilir. Hasta bu ayeti okuyarak, "Rabbim, ayetinde balda şifa olduğunu bildirdin. Bu ayetin hürmetine, vücudumdaki bu ödeme, bu iltihabi duruma şifa ver. Bal gibi tatlı, şifalı ve iyileştirici bir merhametinle beni bu hastalıktan kurtar" diye dua edebilir. Ayet, doğal şifa kaynaklarının Allah'ın bir lütfu olduğunu hatırlatır.

3. Enbiyâ Suresi 83. Ayet (Hz. Eyyûb'un Sabır ve Şifa Duası)

وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ٨٣

"Eyyûb'u da (an). Hani o Rabbine, 'Şüphesiz ki bana zarar (hastalık, ağrı) dokundu. Sen merhametlilerin en merhametlisisin' diye niyaz etmişti."

Manası ve İlişkisi: Bu ayet, şiddetli hastalıklara sabırla göğüs geren Hz. Eyyûb'un (a.s.) duasını aktarır. Ödem, özellikle şiddetli olduğunda kişiye rahatsızlık ve ağrı verebilir. Hasta bu ayeti okuyarak şöyle niyaz edebilir: "Rabbim, bu ödem, bu şişlik ve ağırlık hissi bana dokunan bir zarardır. Ama ben, merhametlilerin en merhametlisi olan Sana sığınıyorum. Hz. Eyyûb'a verdiğin şifa gibi, bana da şifa ver, vücudumdaki bu fazla sıvıyı at, beni bu rahatsızlıktan kurtar." Ayet, fiziksel sıkıntılarda sabırla Allah'a yönelmeyi öğretir.

4. Fussilet Suresi 44. Ayet (Kur'an Müminler İçin Şifadır)

قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ ٤٤

"De ki: O (Kur'an), iman edenler için hidayet ve şifadır."

Manası ve İlişkisi: Bu ayet, Kur'an'ın müminler için bir şifa kaynağı olduğunu açıkça ifade eder. Ödem, bazen altta yatan psikolojik stres ve dengesizliklerden de kaynaklanabilir. Hasta bu ayeti okuyarak, "Rabbim, iman edenler için şifa olan Kur'an'ın hürmetine, vücudumdaki bu ödemden kurtulmamı nasip eyle. Vücudumun sıvı dengesini düzelt, böbreklerime, kalbime, damarlarıma sıhhat ver" diyerek dua edebilir. Ayet, Kur'an'la manevi bir bağ kurmanın fiziksel şifaya vesile olabileceğini gösterir.

5. Zümer Suresi 53. Ayet (Allah'ın Rahmetinden Ümit Kesmeyin)

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ٥٣

"De ki: 'Ey kendi nefisleri aleyhine haddi aşan kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz Allah, bütün günahları bağışlar. Çünkü O, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.'"

Manası ve İlişkisi: Bu ayet, en zor durumlarda bile Allah'ın rahmet kapısının açık olduğunu müjdelemektedir. Kronik ödem sorunu yaşayan kişi, bazen umutsuzluğa kapılabilir. Bu ayet, "Rabbim, bu ödem problemimle, bu şişliklerle baş etmekte güçlük çekiyorum, bazen umudumu yitiriyorum, ama Senin rahmetinden asla ümidimi kesmiyorum. Bu vücut dengesizliğine de şifa vermeni, bana sabır ve dayanma gücü vermeni diliyorum" diye dua etmeye teşvik eder. Ümit, iyileşmenin temelidir.

Vücut Dengesi, Rahatlama ve Şifa için Okunacak 5 Dua

1. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Şifa Duası

أَذْهِبِ الْبَأْسَ رَبَّ النَّاسِ، اشْفِ أَنْتَ الشَّافِي، لَا شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لَا يُغَادِرُ سَقَمًا

"Ey insanların Rabbi! Bu hastalığı (ağrıyı, rahatsızlığı) gider. Şifa ver, şifa veren Sensin. Senin şifandan başka şifa yoktur. Hiçbir hastalık (ağrı) bırakmayan bir şifa ver." (Buhârî, Merdâ, 20)

Okunuşu ve Uygulama: "Ezhibil-be'se rabben-nâsi, eşfi enteş-şâfi, lâ şifâe illâ şifâuke, şifâen lâ yugâdiru sekamen." Bu dua, ödem dahil tüm hastalıklar için okunabilen en temel şifa dualarından biridir. Ödem şikayeti arttığında, hasta kendisi veya bir yakını bu duayı tekrar tekrar okuyabilir. "Hiçbir hastalık bırakmayan bir şifa" ifadesiyle, ödemin tamamen geçmesi ve tekrarlamaması için niyaz edilir. Özellikle şişlik olan bölgeye el konularak okunması tavsiye edilir. Bu dua, hem manevi bir rahatlama sağlar hem de şifa niyazında bulunulur.

2. Bedenin Herhangi Bir Yerindeki Rahatsızlık İçin Dua

ضَعْ يَدَكَ عَلَى الَّذِي تَأَلَّمَ مِنْ جَسَدِكَ وَقُلْ: بِسْمِ اللَّهِ ثَلَاثًا وَقُلْ سَبْعَ مَرَّاتٍ: أَعُوذُ بِاللَّهِ وَقُدْرَتِهِ مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَأُحَاذِرُ

"Eli, vücudunda ağrıyan/rahatsız olan yerin üzerine koy ve üç defa 'Bismillah' de. Sonra yedi defa şöyle de: 'Hissettiğim ve sakındığım şeyin şerrinden Allah'ın gücüne ve kudretine sığınırım.'" (Müslim, Selâm, 67)

Okunuşu ve Uygulama: "Bismillah" (üç kez), sonra "Eûzu billâhi ve kudretihî min şerri mâ ecidu ve uhâziru" (yedi kez). Bu dua özellikle ödemli bölge için çok uygundur. Sağ el şişlik olan bölgeye (örneğin bacak veya ayak) konulur ve dua okunur. "Hissettiğim ve sakındığım şeyin şerrinden" ifadesi, ödemin verdiği rahatsızlık, ağırlık hissi ve potansiyel komplikasyonların şerrinden korunmak anlamına gelir. Bu dua, hem fiziksel rahatsızlığı hafifletmek hem de manevi olarak rahatlamak için okunur. Günde birkaç kez tekrarlanabilir.

3. Hz. Âişe'nin (r.a.) Hz. Muhammed'den (s.a.v.) Naklettiği Şifa Duası

بِسْمِ اللَّهِ تُرْبَةُ أَرْضِنَا بِرِيقَةِ بَعْضِنَا يُشْفَى سَقِيمُنَا بِإِذْنِ رَبِّنَا

"Allah'ın adıyla. Bizim yerimizin toprağı, bazımızın tükürüğüyle, Rabbimizin izniyle hastamıza şifa verir." (Buhârî, Tıbb, 38)

Okunuşu ve Uygulama: "Bismillâhi turbetu ardınâ, bi rîkati ba'dınâ, yüşfâ sekîmunâ, bi izni rabbinâ." Bu dua, Peygamberimiz'in (s.a.v.) hastalara okuduğu dualardandır. Ödemi olan kişi veya ona bakan biri, sağ elini hastanın şişlik olan bölgesine koyarak bu duayı okuyabilir. "Bizim yerimizin toprağı" ifadesi, tabii ve fıtrî olan şifa yollarını hatırlatır. "Rabbimizin izniyle" vurgusu ise, tüm şifanın Allah'ın izni ve takdiriyle olduğunu bize öğretir. Bu dua, ödem gibi vücut dengesizliklerinde okunması çok uygun bir şifa duasıdır.

4. Huzur ve İçsel Denge İçin Dua

لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ

"Senden başka (hak) ilah yoktur. Seni eksikliklerden tenzih ederim. Gerçekten ben zalimlerden oldum." (Enbiyâ, 87)

Okunuşu ve Uygulama: "Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü mine'z-zâlimîn." Hz. Yunus'un (a.s.) duası, ödemin neden olduğu rahatsızlık ve sıkıntı anlarında çokça tekrarlanabilir. Özellikle şişlik nedeniyle hareket kısıtlılığı yaşandığında veya gece rahat uyuyamadığınızda bu zikri tekrarlamak, manevi bir rahatlama ve Allah'a sığınma hissi sağlayabilir. Her "Lâ ilâhe illâ ente" (Senden başka ilah yoktur) zikri, zihni bedensel rahatsızlıktan uzaklaştırıp ilahi olana bağlar, içsel huzur ve denge verir.

5. Genel Afiyet (Sağlık) ve Vücut Dengesi Duası

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ

"Allah'ım! Senden dünya ve ahirette af (mağfiret) ve afiyet (sağlık, esenlik) istiyorum." (Ebû Dâvûd, Vitr, 32)

Okunuşu ve Uygulama: "Allahümme innî es'elüke'l-afve ve'l-âfiyete fi'd-dünyâ ve'l-âhirah." "Afiyet", hastalığın zıddı olan, bedensel tam bir sağlık, esenlik ve dengesizlikten uzak olma halidir. Ödem hastası bu duayı sık sık yaparak genel bir sağlık ve esenlik (afiyet) dileğinde bulunur. "Dünyada afiyet" ifadesi, ödemden kurtulmak, vücudun sıvı dengesinin sağlıklı olması için bir niyazdır. Bu dua, hem fiziksel hem de ruhsal denge için kapsamlı bir duadır. Sabah ve akşamları okunması tavsiye edilir.

Güncel Araştırmalar, Kaynaklar ve Bilimsel Referanslar

Bu makalede yer alan tıbbi bilgiler aşağıdaki güncel akademik ve tıbbi kaynaklardan derlenmiştir:

• Kılavuz: "International Society of Lymphology (ISL) Guidelines on Lymphoedema Diagnosis and Treatment" - Lymphology, güncel yayın.
• Kılavuz: "American Heart Association (AHA) Guidelines on Heart Failure Management and Edema Control" - Circulation, güncel yayın.
• Derleme Makalesi: "Pathophysiology and Management of Edema in Heart, Liver, and Kidney Diseases" - Nature Reviews Nephrology, güncel sayı.
• Klinik Çalışma: "Effectiveness of Compression Therapy and Diuretics in Chronic Edema: A Systematic Review and Meta-analysis" - Journal of the American Medical Association (JAMA), güncel yayın.
• Tez: "Ödem Patogenezi ve Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar" - İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, güncel yıl.
• Web Kaynağı (Resmi): National Institute of Health (NIH) - "Edema: Causes, Symptoms, and Treatments", güncel bilgiler.
• Dergi Makalesi: "Dietary Sodium, Potassium, and Fluid Balance in Edema Formation" - The Journal of Clinical Investigation, güncel sayı.
• Kitap Bölümü: "Edema: Mechanisms and Clinical Correlations" içinde: "Harrison's Principles of Internal Medicine" - McGraw-Hill, güncel baskı.
• Derleme Makale: "Natural Diuretics: From Traditional Use to Scientific Evidence" - Phytotherapy Research, güncel yayın.
• Türkçe Kaynak: Türk Kardiyoloji Derneği - "Kalp Yetmezliği ve Ödem Yönetimi Kılavuzu", güncel sürüm.
• Araştırma Makalesi: "Manual Lymphatic Drainage in Secondary Lymphedema: A Randomized Controlled Trial" - Journal of Clinical Oncology, güncel sayı.

Not: Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır. Ödem şikayetiniz varsa mutlaka bir İç Hastalıkları (Dahiliye) uzmanına başvurun. Buradaki bilgiler asla kişisel tıbbi tavsiye veya tedavi yerine geçmez.

SON VE ÖNEMLİ UYARI: ÖDEM CİDDİYE ALINMALIDIR!

Ödem basit bir şişlik değil, vücudunuzun verdiği önemli bir sinyal olabilir. Bu nedenle doğru teşhis ve tedavi hayati önem taşır. Lütfen aşağıdaki noktaları unutmayın:

• Kendi Kendinize Teşhis Koymayın: Ödemin altında yatan neden basit bir hareketsizlik olabileceği gibi, kalp, böbrek veya karaciğer hastalığı da olabilir. Mutlaka doktorunuza danışın.
• Diüretikleri Doktor Kontrolü Olmadan Kullanmayın: İdrar söktürücü ilaçlar ve bitkisel ürünler, elektrolit dengesizliğine ve böbrek hasarına yol açabilir.
• Tuz Tüketimini Akıllıca Azaltın: Tuzu tamamen kesmek de sağlıksızdır. Dengeli bir şekilde azaltın. Gizli tuz kaynaklarına (ekmek, peynir, hazır çorba) dikkat edin.
• Hareket Edin ama Aşırıya Kaçmayın: Hareketsizlik ödem yapar, ancak aşırı egzersiz de kas hasarı ve inflamasyon yoluyla ödeme neden olabilir. Dengeli olun.
• Dua ve Tıbbi Tedavi Birlikte Yürür: İslami anlayışta, hastalık durumunda tıbbi tedaviye başvurmak (tedbir) ve aynı zamanda Allah'tan şifa dilemek (tevekkül) esastır. "Hastalandığım zaman da bana şifa veren O'dur" (Şuara, 80) ayetini unutmayın. Doktorunuza gidin, tedavi olun, sonra da şifayı gerçek Şâfi olan Allah'tan isteyin. Bedenimiz bize emanettir ve bu emanete iyi bakmak ibadettir.

"Allah'ım! Senden afiyet (sağlık) istiyorum." Tüm ödem hastalarına acil şifalar, dengeli bir vücut ve sağlıklı günler dileriz. Allah (c.c.) herkese sıhhat ve afiyet versin, doktorların ellerini hikmetli kılsın.