Çocuklarda Hafta Hafta Gelişim: 1-10 Yaş Arası Nörogelişimsel Rehber

Çocuklarda Hafta Hafta Gelişim: 1-10 Yaş Nörogelişimsel Rehber

1-10 yaş arası çocuk gelişimi, nöral plastisitenin en yoğun olduğu kritik dönemi kapsar. Bu evrede haftalık bazda gözlemlenen gelişimsel değişimler, prefrontal korteksin miyelinizasyon süreci ve sinaptik bağlantıların optimizasyonu ile doğrudan ilişkilidir. Her yaş dönemi, spesifik nörogelişimsel kilometre taşları içerir.

İçindekiler

1. 1 Yaş Çocuk Gelişimi (52-104. Haftalar)
2. 2 Yaş Çocuk Gelişimi (105-156. Haftalar)
3. 3 Yaş Çocuk Gelişimi (157-208. Haftalar)
4. 4 Yaş Çocuk Gelişimi (209-260. Haftalar)
5. 5 Yaş Çocuk Gelişimi (261-312. Haftalar)
6. 6 Yaş Çocuk Gelişimi (313-364. Haftalar)
7. 7 Yaş Çocuk Gelişimi (365-416. Haftalar)
8. 8 Yaş Çocuk Gelişimi (417-468. Haftalar)
9. 9 Yaş Çocuk Gelişimi (469-520. Haftalar)
10. 10 Yaş Çocuk Gelişimi (521-572. Haftalar)

1 Yaş Çocuk Gelişimi (52-104. Haftalar)

Nöromotor Gelişim

12-15 aylar arasında bağımsız yürüme becerisi gelişir. 52-60. haftalarda desteksiz ayakta durma, 61-68. haftalarda ilk adımlar, 69-78. haftalarda kararlı yürüyüş gözlenir. İnce motor becerilerde 56. haftadan itibaren pensil kavrama gelişir.

Fiziksel Gelişim

Kız çocukları: 9.5 kg ortalama
Erkek çocukları: 10 kg ortalama
Boy: 71-81 cm arası
Baş çevresi: 45.5 cm (10 cm artış)

Bilişsel Gelişim

Nesne sürekliliği kavramı tam olarak yerleşir. Tek aşamalı komutları anlama ve uygulama (79-86. haftalar). Sebep-sonuç ilişkisi kurmada ilerleme.

Dil Gelişimi

52-70. haftalar: 5-20 kelime dağarcığı
71-90. haftalar: "Anne", "baba" gibi temel kelimeler
91-104. haftalar: 2 kelimeli basit ifadeler

Nörolojik Not: Premotor korteksin gelişimi, planlama ve koordinasyon becerilerini destekler. Görsel-işitsel integrasyon hızlanır.

2 Yaş Çocuk Gelişimi (105-156. Haftalar)

Motor Becerilerde İlerleme

105-120. haftalarda zıplama ve koşma becerileri gelişir. 121-135. haftalarda top fırlatma ve tekme atma koordinasyonu artar. İnce motor becerilerde 115-130. haftalarda kalem tutma ve dikey çizgiler çizme gözlenir.

Gelişim Alanı	125-140. Haftalar	141-156. Haftalar
Dil Gelişimi	2-3 kelimeli cümleler	50+ kelime dağarcığı
Sosyal Gelişim	Paralel oyun dönemi	Taklit ve sembolik oyun
Duygusal Gelişim	Özerklik arayışı	Duygu regülasyonunda zorluk

2 Yaş Sendromu Nörobiyolojisi: Prefrontal korteksin henüz tam gelişmemesi nedeniyle dürtü kontrolü zayıftır. Amigdala aktivitesi yüksek, prefrontal-amygdala bağlantıları olgunlaşmamıştır.

3 Yaş Çocuk Gelişimi (157-208. Haftalar)

Fiziksel Özellikler

Ortalama boy: 95 cm
Ortalama kilo: 13-14 kg
Baş çevresi: 48-49 cm

Kaba Motor

Tek ayak üzerinde durma
Merdivenden ayak değiştirerek çıkma
Üç tekerlekli bisiklet sürme

İnce Motor

Daire çizme
Makas kullanma
Hamurdan şekiller yapma

Bilişsel Gelişim

Sembolik düşünce gelişimi hızlanır. Nesneleri sınıflandırma ve kategorize etme becerileri artar. "Neden" sorularıyla nedensellik ilişkilerini anlamaya çalışır.

4-5 Yaş Çocuk Gelişimi (209-312. Haftalar)

Motor Gelişim Özellikleri

4 yaş: Geri geri yürüme, çift ayak zıplama, düz çizgide yürüme. 5 yaş: Vücut koordinasyonunda belirgin artış, yardımsız giyinme-soyunma becerileri.

Sosyal-Duygusal Gelişim

İşbirliği ve yardımlaşma davranışları artar. Kuralları anlama ve uygulama kapasitesi gelişir. Akran ilişkilerinde daha uyumlu davranışlar sergiler.

Nörobilişsel Gelişim: Çalışma belleği kapasitesi artar. Yürütücü işlevlerde (planlama, dikkat kontrolü) önemli ilerlemeler kaydedilir.

6-7 Yaş Çocuk Gelişimi (313-416. Haftalar)

Gelişim Boyutu	6 Yaş (313-364. Haftalar)	7 Yaş (365-416. Haftalar)
Fiziksel	Süt dişleri dökülür, 19-20 kg	Kız: 121 cm/22 kg, Erkek: 123 cm/23 kg
Bilişsel	Somut işlemsel düşünce başlangıcı	Okuma-yazma becerilerinde ustalaşma
Sosyal	Akran kabulü önem kazanır	Empati ve ahlaki yargı gelişimi

Nörolojik Temel: Corpus callosum'un tam miyelinizasyonu, bilateral beyin işlevlerinde koordinasyonu artırır. Frontal lob gelişimi, dürtü kontrolünü iyileştirir.

8-10 Yaş Çocuk Gelişimi (417-572. Haftalar)

8 Yaş (417-468. Haftalar)

Kaba ve ince motor becerilerde ustalaşma. Somut işlemler döneminde ilerleme. Akran gruplarına aidiyet hissi ön planda. Duygusal dalgalanmalar sık görülür.

9 Yaş (469-520. Haftalar)

Dikkat süresinde uzama. İlgi alanlarında çeşitlenme. Karar verme ve özerklik arayışı belirginleşir. Ergenlik öncesi dönem başlangıcı.

10 Yaş (521-572. Haftalar)

Ortalama kilo: 32 kg. Duygusal farkındalık ve regülasyon becerileri gelişir. Soyut düşünce kapasitesi artar. Stres yönetimi becerileri önem kazanır.

Nörogelişimsel Özet: 8-10 yaş arası prefrontal korteksin hızlı gelişimi, yürütücü işlevlerde belirgin iyileşme sağlar. Limbik sistem-prefrontal korteks bağlantılarının olgunlaşması, duygu-düşünce entegrasyonunu güçlendirir.

Gelişimsel Değerlendirme ve Ebeveyn Rehberi

Nörogelişimsel İzlem

Her çocuk gelişimsel yörüngesinde bireysel farklılıklar gösterir. Haftalık ilerlemelerde 4-6 haftalık varyasyonlar normal kabul edilir. Ancak 8 haftayı aşan gecikmelerde profesyonel değerlendirme önerilir.

Destekleyici Yaklaşımlar

Zengin uyaran çevresi, nöral plastisiteyi destekler. Yaşa uygun fiziksel aktiviteler motor gelişimi, sosyal etkileşimler ise duygusal regülasyonu güçlendirir.